ေဒါက္တာရင္ရင္ႏြယ္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္း အပိုင္း (၂)
23.07.2014 20:37
ဒီတပတ္ ျမန္မာ့ဒီမုိကေရစီေရးရာေဆြးေႏြးခန္းအစီအစဥ္မွာ
ျမန္မာလူငယ္ေတြၾကားမွာ ကိုယ္ပိုင္စဥ္းစားသံုးသပ္ႏုိင္စြမ္းေတြ
တုိးတက္လာဖို႔အတြက္ ပညာေရးအေျခခံနဲ႔ အသိပညာဗဟုသုတေတြကို တိုးေအာင္လုပ္ဖို႔
လိုအပ္တယ္လို႔ YSCM အဖြဲ႔ အမွဳေဆာင္ညႊန္ၾကားေရးမွဳး ကိုရဲျမင့္ဝင္းက
ေျပာပါတယ္။ အခု ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူငယ္ေတြအတြက္ အခြင့္အေရးေတြ
ပိုရလာခ်ိန္မွာ အဲဒီအခြင့္အေရးေတြအေပၚ သိပ္ကိုမီွခိုခ်င္စိတ္ေတြ
ျဖစ္သြားမွာကို သူ႔အေနနဲ႔ စုိးရိမ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
လြတ္လပ္ခြင့္ရရွိဖုိ႔လိုတဲ့ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အဲဒီလြတ္လပ္ခြင့္အေပၚ
တာဝန္သိမႈ၊ တာဝန္ယူမႈလည္း ရွိရမယ္လို႔ သူက ဒီတပတ္ ျမန္မာ့မ်က္ေမွာက္ေရးရာ
ေဆြးေႏြးခန္းအစီအစဥ္မွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဝါရွင္တန္ဒီစီကို
ေရာက္ရွိလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာင္စီ အထူးအႀကံေပးပုဂၢိဳလ္
ေဒါက္တာေဒၚရင္ရင္ႏြယ္နဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥေတြကို
ဦးေက်ာ္ဇံသာနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြး တင္ျပထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ ဒီတခါ ဆရာမကို ေမးခ်င္တာကေတာ့ ဆရာမက ျမန္မာႏိုင္ငံသမၼတရဲ ႔ ပညာေရးအႀကံေပးအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေမးခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရးဟာ ႏုိင္ငံတကာပညာေရးနဲ႔စာရင္ ဟိုတုန္းကနဲ႔စာရင္လည္း အေတာ္ေလးက်ဆင္းသြား ေျပာရပါမယ္။ အဲဒါကို အေပၚလႊင္ဆံုး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ေျပာရင္ေကာ ဘယ္လိုေျပာႏိုင္ပါသလဲ ဆရာမ။ က်ေနာ္ ထင္တာက လာအိုတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ ေအာက္က်မယ္ထင္တာ က်ေနာ့္စိတ္ထဲမွာ ကေမာၻဒီးယားတို႔။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ က်မအေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို ေသခ်ာေလ့လာထားေတာ့ ခက္တာက အဲဒီလုိ ႏႈိင္းယွဥ္ဖို႔အတြက္က အခ်က္အလက္နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္မွေကာင္းမယ္။ အဲဒီေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြကလည္း အဓိက က်မတုိ႔ ပညာေရးမွာ စိန္ေခၚမႈေတြ (၃) မ်ုိးရွိတယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို အခ်က္အလက္နဲ႔ ညႊန္းကိန္းေတြႏိႈင္းယွဥ္ဖုိ႔ indicator ႏိႈင္းယွဥ္ဖို႔က ခက္တာက က်မတုိ႔မွာ စာရင္းဇယားေတြက ျပည့္ျပည့္စံုစံု မရွိဘူး။ ဥပမာ ပညာအရည္အေသြးတို႔ဘာတုိ႔။ က်မ ဒီအတုိင္းပဲ ေျပာမယ္ဆုိရင္ရွိရင္ စိန္ေခၚမႈ (၃) ခုကို အရင္ေျပာမယ္ဆိုလို့ရွိရင္ ဆင္းရဲတဲ့ ခေလးသူငယ္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ ေက်ာင္းမတတ္ႏိုင္မႈ။ အဲဒါက ပထမဦးဆံုး အႀကီးဆံုး စိန္ေခၚမႈ။ က်မတို႔ ႏိုင္ငံကလည္း ဆင္းရဲေတာ့။ ဒုတိယစိန္ေခၚမႈက ပညာအရည္အေသြးညံ့တာ။ ေစာေစာက ဆရာေျပာတာ။ ဒါေပမဲ့ ခက္တာက ပညာအအရည္အေသြး ညံ့တယ္ဆိုတာ က်မတုိ႔ႏိုင္ငံက အရင္တုန္းက တံခါးပိတ္ေနေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကလည္း sanction လုပ္ထားေတာ့ က်မတို႔ႏိုင္ငံက တျခားႏုိင္ငံေတြလို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြကလာၿပီး အမွတ္မေပးထားဘူး။ အဲဒီေတာ့ ႏိႈင္းယွဥ္လုိ႔က မလြယ္ဘူး။ ဘာတခုနဲ႔ ေျပာရမလဲဆိုေတာ့ က်မတို႔ႏိုင္ငံက ဘြဲ႔ရလာတဲ့ခေလးေတြ ဒီျပင့္ႏိုင္ငံေရာက္ရင္ ဘယ္လိုေနသလဲေပါ့။ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ႏုိင္ငံက ပညာေရးစနစ္ႀကီးက လံုးဝပ်က္ဆီးသြားတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ တခ်ဳိ ႔ေတြက လံုးဝပ်က္ဆီးသြားတယ္ဆိုတာကို က်မ လက္မခံဘူး။ ဒီ အစိုးရေက်ာင္းေတြကပဲေအာင္တဲ့ ခေလးေတြ ေတာ္တဲ့ခေလးေတြ။ ဖ်င္းတဲ့ခေလးကေတာ့ စနစ္တုိင္းရွိတယ္။ ေတာ္တဲ့ခေလးတခ်ဳိ ႔ၾကေတာ့ က်မတို႔ေခတ္နဲ႔စာရင္ အခ်ိန္ပိုင္တခု ၾကာရင္ၾကာမယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရာက္သြားရင္ေတာ့ ဥပမာ စကၤာပူ၊ ယိုးဒယား (AIT) တို႔မွာ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ အတိုင္းအတာတခုအထိေတာ့ လုိက္ႏိုင္တာေတြရွိတယ္။ ထူးခၽြန္တာေတြပါရွိတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရေက်ာင္းကို အမွတ္ေပးသင့္သလား။ က်ေနာ္ စဥ္းစားတာက အခုေခတ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ေက်ာင္းက သင္ေပးတာထက္ ေက်ာင္းျပင္ပမွာ က်ဴရွင္ယူၾကတယ္ဆိုတာလည္း အမ်ားႀကီးပါ။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ အဲဒါ က်မေျပာတဲ့ ဒုတိယစိန္ေခၚမႈနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတယ္။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုေတာ့ ပညာအရည္အေသြးညံ့တယ္။ ည့ံသြားတယ္။ က်ဆင္းသြားတယ္။ အဲဒါ က်ဆင္းသြားတာလဲ မုန္႔လံုးစကၠဴကပ္ ျဖစ္ေနတယ္။ က်ဴရွင္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဂတိလိုက္စားတာေတြ မ်ားလာတယ္။ ေတာမွာ သိပ္မရွိဘူး။ အဓိကၿမိဳ ႔ႀကီး ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလးေတြမွာ ျပည္သူလူထုထဲက ထြက္လာတဲ့အသံေတြပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ဴရွင္မေပးရဘူးလာဆုိ ေပးရပါတယ္။ က်မတို႔ေခတ္က ဆရာဦးေနအုပ္ (စိန္ေပါလ္)၊ ဆရာဦးေအာင္ေဖညႊန္႔ (Physics) တို႔ဘာတုိ႔ဆိုေတာ့ တကယ္ေတာ္တဲ့ ဆရာႀကီးေတြ။ သူတို႔ၾကေတာ့ ေတာ္လို႔ ေက်ာင္းသြားေတြက သူတုိ႔ဆီသြားတာ။ က်မ ေျပာေနတာ အဲဒီလို က်ဴရွင္မ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ေတာ္လို႔ ေက်ာင္းသားေတြ ကိုယ့္ဆီလာတဲ့ က်ဴရွင္မ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္သင္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို က်မတို႔ေခတ္က တခါမွ မလုပ္စဘူး၊ ကိုယ္သင္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြကို ကိုယ္ကေငြေၾကးယူၿပီး အိမ္မွာ က်ဴရွင္ေခၚေပးတာ။ ေခၚေပးၿပီး ကိုယ့္ဆီမွာ က်ဴရွင္ယူမယူေပၚ မူတည္ၿပီး စာေမးပြဲစစ္တာမွာ ခြဲၾကတာ။ ဒါက ျခစားမႈ၊ အဂတိလိုက္စားမႈ။ အဲဒါေၾကာင့္ ပညာအရည္အေသြး က်ဆင္းသြားတာပါတယ္။ အဲဒါက ဒုတိယ စိန္ေခၚမႈပါ။ တတိယစိန္ေခၚမႈ ၿပီးေအာင္ေျပာမယ္ဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကားနဲ႔ သင္ၾကားႏုိင္မႈေပါ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒုတိယစိန္ေခၚမႈမွာ တခ်ဳိ ႔က ဘယ္လိုေခ်ပသလဲဆိုရင္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ ႔ လစာဟာ သိပ္နည္းတယ္။ မေလာက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔အတြက္ ဝင္ေငြလိုတယ္။ တျခားဌာနေတြမွာေတာ့ တျခားနည္းနဲ႔ ဝင္ေငြဝင္တဲ့လမ္း ရွိတယ္လို႔ အေၾကာင္းျပၾကပါတယ္။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ လစာနည္းတယ္ဆိုတာ မွန္တယ္။ က်မလည္း ကိုယ္ခ်င္းစာတယ္။ ေတာက ဆရာ၊ ဆရာမေတြ အင္မတန္လခ နည္းနည္းေလးေတြနဲ႔ တကယ္ေစတနာ ျဖဴျဖဴစင္စင္နဲ႔ ႀကိဳးစားပမ္းစား သင္ေပးတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမေတြအမ်ားႀကီး တိုးေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခုရွိတယ္ က်မလည္း စီးပြားေရးပညာရွင္ မဟုတ္ဘူး။ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြနဲ႔ က်မရဲ ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ တိုင္ပင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ ပညာေရးဝန္ထမ္းေတြကို တမ်ဳိးပဲ လစာတုိးလုိ႔မရဘူး။ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းပါ တိုးရေတာ့မယ္။ လံုၿခံဳေရး ဥပမာ ရခိုင္ျပည္တို႔ဘာတုိ႔မွာ ခ်ထားတဲ့ လံုၿခံဳေရးတပ္တာဝန္ခံေတြပါ လစာတုိးရေတာ့မယ္ အစရွိသျဖင့္။ အဲဒီလုိ အစိုးရအမႈထမ္းေတြ အားလံုး လစာတုိးရင္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြပါ လိုက္တက္မယ္။ တက္ေတာ့ ဘာမွသိပ္မထူးဘူး။ က်မ ျဖစ္ေစခ်င္တာက အခု စနစ္ကို နည္းနည္းခ်ဲ ႔ဖုိ႔ေပါ့။ ဒါကေတာ့ အေကာင္အထည္ေတာ့ မေဖာ္ေသးဘူး။ ႏုိင္ငံေတာ္ က်မတို႔ႏုိင္ငံကလည္း ဆင္းရဲေသးေတာ့ ေစာင့္ရမွာပဲ။ ဘာလဲဆိုေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ရွိတယ္ တခ်ဳိ ႔နယ္ေျမေတြမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အစိုးရအမႈထမ္းေတြ လခနည္းနည္း တုိးၿပီးရတာေတြရွိတယ္။ ႏွစ္ဆတုိ႔ဘာတုိ႔ တုိးရတာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီနယ္ေျမေတြက ကန္႔သတ္ထားတယ္ေပါ့။ အဲဒီနယ္ေျမေတြကို ခ်ဲ ႔ေပးရင္ေကာင္းမယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာဆုိရင္လည္း အဲဒီလုိပဲ လုပ္တာပဲ။ ဒါမွမဟုတ္လဲ performance base သူတို႔လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ေပၚ မူတည္ၿပီး critical အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဆံုးျဖတ္လုိ႔ ရပါတယ္။ အဲဒီအေပၚ မူတည္ၿပီး bonus ေပးတာမ်ဳိးတုိ႔ဘာတုိ႔။ စကၤာပူ အစိုးရအမႈထမ္းေတြ ဘာေတြဆုိ ဒီစနစ္ရွိပါတယ္။ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ေပၚ မူတည္ၿပီး လခတုိးေပးတာရွိတယ္။ အဲဒီလုိလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မွန္ပါတယ္။ လခ အင္မတန္နည္းတယ္။ သို႔ေသာ္ လခနည္းတုိင္း အျပင္မွာ က်ဴရွင္ေပးစားလုိ႔ရပါတယ္။ ကိုယ့္ခေလးေတြကို အဲဒီလို ႏိွပ္စက္ၿပီး ေက်ာင္းထြက္ေလာက္ေအာင္ တခ်ဳိ ႔ခေလးေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒါၾကေတာ့ က်မလည္း သည္းညည္းမခံႏိုင္ဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဆရာမတုိ႔လို ပညာရွင္ေတြက အႀကံေပးတာကို အေျခခံပညာအဆင့္မွာ အစိုးရဖက္က လိုက္နာေဆာင္ရြက္တာ ရွိပါသလား။ ဘာေတြမ်ား ရွိပါသလဲ။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ က်မတို႔လုပ္ငန္းက တကယ္ေတာ့ သမၼတႀကီးေျပာတဲ့ လက္ေတြ႔က်က် ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခ်က္ေတြက (၇) ရက္ ေအာက္တုိဘာလက်မွ စလိုက္တာေလ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ျဖစ္လာတာေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဥပမာ က်မတို႔ ေထာက္ခံေနတဲ့ အေျခခံသင္ရိုးညႊန္းတမ္းက သိပ္ၿပီး မ်ားလြန္အားႀကီးတယ္။ သေဘာက သင္ရိုးညႊန္းတမ္းက မ်ားလြန္အားႀကီးေတာ့ ခေလးေတြကို က်ဴရွင္တြန္႔ပို႔သလို ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါက ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလွ်ာ့လိုက္ၿပီ။ ေနာက္တခုက အရင္တႏွစ္ထဲက မူလတန္းေက်ာင္း ခေလးေတြကို အခမဲ့ ပညာသင္ၾကားေရး။ ဒီႏွစ္က်ေတာ့ အလယ္တန္းပါ ျဖစ္သြားၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈကေတာ့ နည္းနည္းအားနည္းေနတုန္းေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေအာက္ေျခမွာ capacity လိုတယ္။ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ အားနည္းေနတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ဘက - ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြက ဆင္းရဲတဲ့ခေလးေတြအတြက္။ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ က်မတို႔ အစည္းအေဝးေတြမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြက ထေျပာေတာ့ အခု ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကေအာင္တဲ့ ခေလးေတြ အစိုးရစနစ္ထဲ ျပန္ဝင္လို႔ရတယ္။ ထပ္ၿပီး မေျဖဘဲနဲ႔ အဲဒီလို တန္းဝင္လို႔ရတယ္။ အဲဒါေတြ လုပ္ေပးေနၿပီ။ ေနာက္ က်မ အေက်နပ္ဆံုး ေျပာရမယ္ဆုိရင္ က်မတို႔ အႀကံေပးတာ ဘာလဲဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကားေတြကို မူလတန္းေက်ာင္းကစၿပီး သင္ခြင့္ျပဳလုိက္ၿပီ။ ၿမိဳ ႔နယ္အလိုက္၊ တုိင္းနဲ႔ေဒသႀကီးအလုိက္ decentralize ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္တာ ေလွ်ာ့ခ်မႈ ေလွ်ာ့ခ်လုိက္ၿပီ။ မူထဲေတာ့ ပါသြားၿပီ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ လက္ေတြ႔ေတာ့ ျဖစ္မလာေသးဘူးေပါ့။ သက္ဆုိင္တဲ့ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာေပါ့။ မြန္ျပည္နယ္မွာဆို မြန္စကားနဲ႔သင္။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ ဒါေပါ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ Language subject တခုအေနနဲ႔ သင္တာလား။ သို႔တည္းမဟုတ္ အေျခခံ medium အျဖစ္နဲ႔ သူတုိ႔စကားနဲ႔ ပထဝီ၊ သမုိင္းတို႔ပါ သင္သလား။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ ဆရာေျပာတာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီ point က။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက နားမလည္းဘူး။ ဘာသာရပ္တခုအေနနဲ႔ သင္တာလား။ သင္ၾကားတဲ့ ဘယ္ဘာသာစကားကို medium of instruction ကမာၻႀကီးသည္လံုး၏ ရွင္းျပဖို႔ ဘယ္ဘာသာစကားနဲ႔ ရွင္းျပမလဲေပါ့။ ရွမ္းလို ရွင္းျပမလား၊ ဗမာလုိ ရွင္းျပမလား။ အဂၤလိပ္လို ရွင္းျပမလားေပါ့။ အဲဒါက တုိင္းနဲ႔ေဒသႀကီးေတြကို က်မတုိ႔ decentralize လုပ္ဖုိ႔ အႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။ ၿမိဳ ႔နယ္အလုိက္ ရပ္ကြက္အလုိက္ ျဖစ္ေတာ့မယ္ထင္တယ္။ အဲဒါ decentralize လုပ္လိုက္ပါၿပီ။ ဗဟိုက ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ က်မတုိ႔ အႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ျပည္နယ္ေတြ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ဆရာေတြကလည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ တုိင္းရင္းသား ဆရာေတြအမ်ားႀကီး လုိလာမွာေပါ့။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ အဲဒီ ဆရာေျပာတဲ့အခ်က္က ဟုတ္တယ္။ ျပည္သူလူထုကလည္း အဲဒါကို သတိထားဖို႔လိုတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဒီလုိ ေတာင္းဆုိေနတာေတာ့ၾကာပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ မူအရ ခြင့္ျပလိုက္ၿပီ ဆိုေပမယ့္လဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခါမွာ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ အမ်ားႀကီး ေမြးထုတ္ရမွာပါ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို ေမြးထုတ္တဲ့ေနရာမွာလဲ တခ်ဳိ ႔ျပည္နယ္ေတြက အင္အားပိုေကာင္းရင္ေကာင္းမယ္။ ဥပမာ ရွမ္းျပည္နယ္က ပိုေကာင္းရင္ေကာင္းမယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္ၾကေတာ့ ျပည္မက ေထာက္ပံ့မႈေတြ အမ်ားႀကီး လိုပါလိမ့္မယ္။ ေမြးထုတ္ဖို႔။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာမ ဒါက အေျခခံပညာပိုင္း။ အဲဒီေတာ့ တကၠသိုလ္ပညာေရးက ဘယ္္ေလာက္ တိုးတက္လာၿပီလဲ။ ဘာမ်ား ျပဳျပင္ပါသလဲ။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ တကၠသိုလ္ပညာေရးက အဓိက တိုးတက္ဖို႔။ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္တာေတာ့ decentralize ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့လိုက္ၿပီ။ က်မတို႔ ေရးထားတဲ့အတုိင္း မူက အေကာင္အထည္ေဖာ္လာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ (၂) ႏွစ္ (၃) ႏွစ္ေနရင္ အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာနဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။ သူ႔တကၠသိုလ္သူ အုပ္ခ်ဳပ္မယ္။ Promotion ရာထူးတုိးတက္မႈ။ Transfer တမ်ဳိးကေနတမ်ဳိး ေျပာင္းမႈ။ ေနာက္ေတာ့ Recruitment အလုပ္ခန္႔ထားမႈေတြ အားလံုးဟာ မိမိတကၠသိုလ္ မိမိကိုင္ရမယ္။ ဒီ ႏုိင္ငံျခားမွာလုိပဲ။ တခုေတာ့ရွိတယ္ ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္တာ တစ္ရာရာခိုင္ႏႈန္းအျပည့္ကေတာ့ တကၠသိုလ္ကေတာ့ မေလွ်ာ့ႏိုင္ေသးဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ ဒါက Public တကၠသိုလ္ေတြ။ ဒီျပင့္ႏုိင္ငံေတြမွာၾကည့္ရင္ လံုးဝလြတ္လပ္မႈရွိတဲ့ တကၠသိုလ္ေတြက Private တကၠသိုလ္ေတြ။ Harvard, MIT တို႔က Private တကၠသိုလ္ေတြ။ အဲဒီေတာ့ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ က်မတို႔ တကၠသိုလ္ေတြက အရင္ေခတ္က ေကာင္းတယ္ပဲေျပာေျပာ၊ ဆုိးတယ္ပဲေျပာေျပာ အမ်ားႀကီးျဖစ္ကုန္တယ္။ ၁၆၉ ေက်ာင္း။ အမ်ားႀကီး ဘြဲ႔ေပးႏုိင္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြက။ ဆုိေတာ့ အဲဒါေတြကို လံုးဝဗဟိုက မကိုင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ဆရာ စဥ္းစားၾကည့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ သြားထိမယ္။ ဥပမာ ေအာင္ခ်က္ေကာင္းေကာင္းလုိခ်င္ရင္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ေလွ်ာ့ပစ္လိုက္လို႔ရတယ္။ အဲဒါဆုိရင္ ႏုိင္ငံေတာ္ကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ဘြဲ႔ျဖစ္ႏုိင္ေသးလား။ ဒါေပမဲ့ က်မေျပာတာ ျမစ္ႀကီးနားက ဆရာတဦးက ရန္ကုန္မွာ ပါေမာကၡေလွ်ာက္ခ်င္ရင္ ဘယ္မွ အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာနေတြ ဘာေတြကို ဆည္းကပ္စရာမလိုဘူး။ သူ႔အရည္အခ်င္းနဲ႔သူ ေလွ်ာက္ ဟုိမွာလည္း ဒီအခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး အားလံုးက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔ က်မတို႔ အႀကံျပဳထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ တကၠသိုလ္မွာ ဆရာေတြ စာသင္တဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံတကာမွာလို တကယ့္ lecture ေပးၿပီးေတာ့ reading list ေပးလိုက္တယ္။ သူတုိ႔က library မွာသြားရွာ၊ သူတုိ႔ဘာသာေလ့လာ။ အခု အဲဒီလိုစနစ္မ်ဳိး ျပန္ျဖစ္ဖို႔ လြယ္ပါသလား။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ က်မတို႔ေခတ္ကလည္း ဒီလုိပဲ။ အႀကံျပဳထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာေတြကလည္း ကိုယ့္အသိစိတ္ဓါတ္နဲ႔ကိုယ္ လုပ္ရမွာေပါ့။ ေနာက္တခုက အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတကၠသိုလ္အတြက္ ဘာလဲဆုိေတာ့ အင္တာနက္က ဖြင့္ခ်ေပးရမယ္။ အင္တာနက္က ဒီ့ျပင္ႏုိင္ငံေတြမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အားေကာင္းေကာင္းရသလို တကၠသိုလ္မွာ WiFi အျပည့္ရရမယ္။ အဲဒါဆုိရင္ေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရင္ေတာ့ Library သိပ္မျပည့္စံုေသးတာေတာင္ ဒီလုိပဲ သုေတသနလုပ္လုိ႔ရတယ္။ သင္ၾကားလုိ႔ရတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ အဲဒီလိုပဲ တျဖည္းျဖည္း ေမြးထုတ္ယူရမွာေပါ့။ အခ်ိန္ၾကာမွာေပါ့။ ေမွ်ာ္လင့္ေနတာပဲ။
VOA BURMESE FUN PAGE
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ က်ေနာ္ ဒီတခါ ဆရာမကို ေမးခ်င္တာကေတာ့ ဆရာမက ျမန္မာႏိုင္ငံသမၼတရဲ ႔ ပညာေရးအႀကံေပးအဖြဲ႔ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေမးခ်င္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံ ပညာေရးဟာ ႏုိင္ငံတကာပညာေရးနဲ႔စာရင္ ဟိုတုန္းကနဲ႔စာရင္လည္း အေတာ္ေလးက်ဆင္းသြား ေျပာရပါမယ္။ အဲဒါကို အေပၚလႊင္ဆံုး အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ေျပာရင္ေကာ ဘယ္လိုေျပာႏိုင္ပါသလဲ ဆရာမ။ က်ေနာ္ ထင္တာက လာအိုတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံထက္ ေအာက္က်မယ္ထင္တာ က်ေနာ့္စိတ္ထဲမွာ ကေမာၻဒီးယားတို႔။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ က်မအေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို ေသခ်ာေလ့လာထားေတာ့ ခက္တာက အဲဒီလုိ ႏႈိင္းယွဥ္ဖို႔အတြက္က အခ်က္အလက္နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္မွေကာင္းမယ္။ အဲဒီေတာ့ အခ်က္အလက္ေတြကလည္း အဓိက က်မတုိ႔ ပညာေရးမွာ စိန္ေခၚမႈေတြ (၃) မ်ုိးရွိတယ္ေပါ့။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလို အခ်က္အလက္နဲ႔ ညႊန္းကိန္းေတြႏိႈင္းယွဥ္ဖုိ႔ indicator ႏိႈင္းယွဥ္ဖို႔က ခက္တာက က်မတုိ႔မွာ စာရင္းဇယားေတြက ျပည့္ျပည့္စံုစံု မရွိဘူး။ ဥပမာ ပညာအရည္အေသြးတို႔ဘာတုိ႔။ က်မ ဒီအတုိင္းပဲ ေျပာမယ္ဆုိရင္ရွိရင္ စိန္ေခၚမႈ (၃) ခုကို အရင္ေျပာမယ္ဆိုလို့ရွိရင္ ဆင္းရဲတဲ့ ခေလးသူငယ္ေတြ၊ ေက်ာင္းသားလူငယ္ေတြ ေက်ာင္းမတတ္ႏိုင္မႈ။ အဲဒါက ပထမဦးဆံုး အႀကီးဆံုး စိန္ေခၚမႈ။ က်မတို႔ ႏိုင္ငံကလည္း ဆင္းရဲေတာ့။ ဒုတိယစိန္ေခၚမႈက ပညာအရည္အေသြးညံ့တာ။ ေစာေစာက ဆရာေျပာတာ။ ဒါေပမဲ့ ခက္တာက ပညာအအရည္အေသြး ညံ့တယ္ဆိုတာ က်မတုိ႔ႏိုင္ငံက အရင္တုန္းက တံခါးပိတ္ေနေတာ့ ႏိုင္ငံတကာကလည္း sanction လုပ္ထားေတာ့ က်မတို႔ႏိုင္ငံက တျခားႏုိင္ငံေတြလို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ စစ္ေဆးေရးအဖြဲ႔ေတြကလာၿပီး အမွတ္မေပးထားဘူး။ အဲဒီေတာ့ ႏိႈင္းယွဥ္လုိ႔က မလြယ္ဘူး။ ဘာတခုနဲ႔ ေျပာရမလဲဆိုေတာ့ က်မတို႔ႏိုင္ငံက ဘြဲ႔ရလာတဲ့ခေလးေတြ ဒီျပင့္ႏိုင္ငံေရာက္ရင္ ဘယ္လိုေနသလဲေပါ့။ ေျပာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ႏုိင္ငံက ပညာေရးစနစ္ႀကီးက လံုးဝပ်က္ဆီးသြားတာေတာ့ မဟုတ္ဘူး။ တခ်ဳိ ႔ေတြက လံုးဝပ်က္ဆီးသြားတယ္ဆိုတာကို က်မ လက္မခံဘူး။ ဒီ အစိုးရေက်ာင္းေတြကပဲေအာင္တဲ့ ခေလးေတြ ေတာ္တဲ့ခေလးေတြ။ ဖ်င္းတဲ့ခေလးကေတာ့ စနစ္တုိင္းရွိတယ္။ ေတာ္တဲ့ခေလးတခ်ဳိ ႔ၾကေတာ့ က်မတို႔ေခတ္နဲ႔စာရင္ အခ်ိန္ပိုင္တခု ၾကာရင္ၾကာမယ္။ ဒါေပမဲ့ ႏုိင္ငံျခားေရာက္သြားရင္ေတာ့ ဥပမာ စကၤာပူ၊ ယိုးဒယား (AIT) တို႔မွာ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ အတိုင္းအတာတခုအထိေတာ့ လုိက္ႏိုင္တာေတြရွိတယ္။ ထူးခၽြန္တာေတြပါရွိတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရေက်ာင္းကို အမွတ္ေပးသင့္သလား။ က်ေနာ္ စဥ္းစားတာက အခုေခတ္ေနာက္ပိုင္းမွာ ေက်ာင္းက သင္ေပးတာထက္ ေက်ာင္းျပင္ပမွာ က်ဴရွင္ယူၾကတယ္ဆိုတာလည္း အမ်ားႀကီးပါ။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ အဲဒါ က်မေျပာတဲ့ ဒုတိယစိန္ေခၚမႈနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနတယ္။ အဲဒါ ဘာလဲဆိုေတာ့ ပညာအရည္အေသြးညံ့တယ္။ ည့ံသြားတယ္။ က်ဆင္းသြားတယ္။ အဲဒါ က်ဆင္းသြားတာလဲ မုန္႔လံုးစကၠဴကပ္ ျဖစ္ေနတယ္။ က်ဴရွင္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အဂတိလိုက္စားတာေတြ မ်ားလာတယ္။ ေတာမွာ သိပ္မရွိဘူး။ အဓိကၿမိဳ ႔ႀကီး ရန္ကုန္နဲ႔ မႏၱေလးေတြမွာ ျပည္သူလူထုထဲက ထြက္လာတဲ့အသံေတြပဲ။ အဲဒီေတာ့ က်ဴရွင္မေပးရဘူးလာဆုိ ေပးရပါတယ္။ က်မတို႔ေခတ္က ဆရာဦးေနအုပ္ (စိန္ေပါလ္)၊ ဆရာဦးေအာင္ေဖညႊန္႔ (Physics) တို႔ဘာတုိ႔ဆိုေတာ့ တကယ္ေတာ္တဲ့ ဆရာႀကီးေတြ။ သူတို႔ၾကေတာ့ ေတာ္လို႔ ေက်ာင္းသြားေတြက သူတုိ႔ဆီသြားတာ။ က်မ ေျပာေနတာ အဲဒီလို က်ဴရွင္မ်ဳိး မဟုတ္ဘူး။ ေတာ္လို႔ ေက်ာင္းသားေတြ ကိုယ့္ဆီလာတဲ့ က်ဴရွင္မ်ဳိးမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ္သင္တဲ့ ေက်ာင္းသားေတြကို က်မတို႔ေခတ္က တခါမွ မလုပ္စဘူး၊ ကိုယ္သင္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြကို ကိုယ္ကေငြေၾကးယူၿပီး အိမ္မွာ က်ဴရွင္ေခၚေပးတာ။ ေခၚေပးၿပီး ကိုယ့္ဆီမွာ က်ဴရွင္ယူမယူေပၚ မူတည္ၿပီး စာေမးပြဲစစ္တာမွာ ခြဲၾကတာ။ ဒါက ျခစားမႈ၊ အဂတိလိုက္စားမႈ။ အဲဒါေၾကာင့္ ပညာအရည္အေသြး က်ဆင္းသြားတာပါတယ္။ အဲဒါက ဒုတိယ စိန္ေခၚမႈပါ။ တတိယစိန္ေခၚမႈ ၿပီးေအာင္ေျပာမယ္ဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကားနဲ႔ သင္ၾကားႏုိင္မႈေပါ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဒုတိယစိန္ေခၚမႈမွာ တခ်ဳိ ႔က ဘယ္လိုေခ်ပသလဲဆိုရင္ ဆရာ၊ ဆရာမေတြရဲ ႔ လစာဟာ သိပ္နည္းတယ္။ မေလာက္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ သူတို႔အတြက္ ဝင္ေငြလိုတယ္။ တျခားဌာနေတြမွာေတာ့ တျခားနည္းနဲ႔ ဝင္ေငြဝင္တဲ့လမ္း ရွိတယ္လို႔ အေၾကာင္းျပၾကပါတယ္။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ လစာနည္းတယ္ဆိုတာ မွန္တယ္။ က်မလည္း ကိုယ္ခ်င္းစာတယ္။ ေတာက ဆရာ၊ ဆရာမေတြ အင္မတန္လခ နည္းနည္းေလးေတြနဲ႔ တကယ္ေစတနာ ျဖဴျဖဴစင္စင္နဲ႔ ႀကိဳးစားပမ္းစား သင္ေပးတဲ့ ဆရာ၊ ဆရာမေတြအမ်ားႀကီး တိုးေပးေစခ်င္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ တခုရွိတယ္ က်မလည္း စီးပြားေရးပညာရွင္ မဟုတ္ဘူး။ စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြနဲ႔ က်မရဲ ႔ လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြ တိုင္ပင္ေတာ့ ဘယ္လိုမွ ပညာေရးဝန္ထမ္းေတြကို တမ်ဳိးပဲ လစာတုိးလုိ႔မရဘူး။ က်န္းမာေရးဝန္ထမ္းပါ တိုးရေတာ့မယ္။ လံုၿခံဳေရး ဥပမာ ရခိုင္ျပည္တို႔ဘာတုိ႔မွာ ခ်ထားတဲ့ လံုၿခံဳေရးတပ္တာဝန္ခံေတြပါ လစာတုိးရေတာ့မယ္ အစရွိသျဖင့္။ အဲဒီလုိ အစိုးရအမႈထမ္းေတြ အားလံုး လစာတုိးရင္ ကုန္ေစ်းႏႈန္းေတြပါ လိုက္တက္မယ္။ တက္ေတာ့ ဘာမွသိပ္မထူးဘူး။ က်မ ျဖစ္ေစခ်င္တာက အခု စနစ္ကို နည္းနည္းခ်ဲ ႔ဖုိ႔ေပါ့။ ဒါကေတာ့ အေကာင္အထည္ေတာ့ မေဖာ္ေသးဘူး။ ႏုိင္ငံေတာ္ က်မတို႔ႏုိင္ငံကလည္း ဆင္းရဲေသးေတာ့ ေစာင့္ရမွာပဲ။ ဘာလဲဆိုေတာ့ အခုေလာေလာဆယ္ရွိတယ္ တခ်ဳိ ႔နယ္ေျမေတြမွာ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ အစိုးရအမႈထမ္းေတြ လခနည္းနည္း တုိးၿပီးရတာေတြရွိတယ္။ ႏွစ္ဆတုိ႔ဘာတုိ႔ တုိးရတာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီနယ္ေျမေတြက ကန္႔သတ္ထားတယ္ေပါ့။ အဲဒီနယ္ေျမေတြကို ခ်ဲ ႔ေပးရင္ေကာင္းမယ္။ အင္ဒိုနီးရွားမွာဆုိရင္လည္း အဲဒီလုိပဲ လုပ္တာပဲ။ ဒါမွမဟုတ္လဲ performance base သူတို႔လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ေပၚ မူတည္ၿပီး critical အမ်ဳိးမ်ဳိးနဲ႔ ဆံုးျဖတ္လုိ႔ ရပါတယ္။ အဲဒီအေပၚ မူတည္ၿပီး bonus ေပးတာမ်ဳိးတုိ႔ဘာတုိ႔။ စကၤာပူ အစိုးရအမႈထမ္းေတြ ဘာေတြဆုိ ဒီစနစ္ရွိပါတယ္။ လုပ္ရည္ကိုင္ရည္ေပၚ မူတည္ၿပီး လခတုိးေပးတာရွိတယ္။ အဲဒီလုိလုပ္လို႔ ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ မွန္ပါတယ္။ လခ အင္မတန္နည္းတယ္။ သို႔ေသာ္ လခနည္းတုိင္း အျပင္မွာ က်ဴရွင္ေပးစားလုိ႔ရပါတယ္။ ကိုယ့္ခေလးေတြကို အဲဒီလို ႏိွပ္စက္ၿပီး ေက်ာင္းထြက္ေလာက္ေအာင္ တခ်ဳိ ႔ခေလးေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒါၾကေတာ့ က်မလည္း သည္းညည္းမခံႏိုင္ဘူး။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဆရာမတုိ႔လို ပညာရွင္ေတြက အႀကံေပးတာကို အေျခခံပညာအဆင့္မွာ အစိုးရဖက္က လိုက္နာေဆာင္ရြက္တာ ရွိပါသလား။ ဘာေတြမ်ား ရွိပါသလဲ။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ က်မတို႔လုပ္ငန္းက တကယ္ေတာ့ သမၼတႀကီးေျပာတဲ့ လက္ေတြ႔က်က် ပညာေရးျပဳျပင္ေျပာင္းလဲခ်က္ေတြက (၇) ရက္ ေအာက္တုိဘာလက်မွ စလိုက္တာေလ။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီေနာက္ပိုင္း ျဖစ္လာတာေတြက ေတာ္ေတာ္မ်ားပါတယ္။ ဥပမာ က်မတို႔ ေထာက္ခံေနတဲ့ အေျခခံသင္ရိုးညႊန္းတမ္းက သိပ္ၿပီး မ်ားလြန္အားႀကီးတယ္။ သေဘာက သင္ရိုးညႊန္းတမ္းက မ်ားလြန္အားႀကီးေတာ့ ခေလးေတြကို က်ဴရွင္တြန္႔ပို႔သလို ျဖစ္ေနတယ္။ အဲဒါက ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေလွ်ာ့လိုက္ၿပီ။ ေနာက္တခုက အရင္တႏွစ္ထဲက မူလတန္းေက်ာင္း ခေလးေတြကို အခမဲ့ ပညာသင္ၾကားေရး။ ဒီႏွစ္က်ေတာ့ အလယ္တန္းပါ ျဖစ္သြားၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈကေတာ့ နည္းနည္းအားနည္းေနတုန္းေပါ့။ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ ေအာက္ေျခမွာ capacity လိုတယ္။ အေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ အားနည္းေနတယ္။ ေနာက္တခ်က္က ဘက - ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းေတြက ဆင္းရဲတဲ့ခေလးေတြအတြက္။ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ က်မတို႔ အစည္းအေဝးေတြမွာ ဘုန္းေတာ္ႀကီးေတြက ထေျပာေတာ့ အခု ဘုန္းေတာ္ႀကီးေက်ာင္းကေအာင္တဲ့ ခေလးေတြ အစိုးရစနစ္ထဲ ျပန္ဝင္လို႔ရတယ္။ ထပ္ၿပီး မေျဖဘဲနဲ႔ အဲဒီလို တန္းဝင္လို႔ရတယ္။ အဲဒါေတြ လုပ္ေပးေနၿပီ။ ေနာက္ က်မ အေက်နပ္ဆံုး ေျပာရမယ္ဆုိရင္ က်မတို႔ အႀကံေပးတာ ဘာလဲဆိုရင္ တုိင္းရင္းသားဘာသာစကားေတြကို မူလတန္းေက်ာင္းကစၿပီး သင္ခြင့္ျပဳလုိက္ၿပီ။ ၿမိဳ ႔နယ္အလိုက္၊ တုိင္းနဲ႔ေဒသႀကီးအလုိက္ decentralize ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္တာ ေလွ်ာ့ခ်မႈ ေလွ်ာ့ခ်လုိက္ၿပီ။ မူထဲေတာ့ ပါသြားၿပီ။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ လက္ေတြ႔ေတာ့ ျဖစ္မလာေသးဘူးေပါ့။ သက္ဆုိင္တဲ့ တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမေတြမွာေပါ့။ မြန္ျပည္နယ္မွာဆို မြန္စကားနဲ႔သင္။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ ဒါေပါ့။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ Language subject တခုအေနနဲ႔ သင္တာလား။ သို႔တည္းမဟုတ္ အေျခခံ medium အျဖစ္နဲ႔ သူတုိ႔စကားနဲ႔ ပထဝီ၊ သမုိင္းတို႔ပါ သင္သလား။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ ဆရာေျပာတာ သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ အဲဒီ point က။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက နားမလည္းဘူး။ ဘာသာရပ္တခုအေနနဲ႔ သင္တာလား။ သင္ၾကားတဲ့ ဘယ္ဘာသာစကားကို medium of instruction ကမာၻႀကီးသည္လံုး၏ ရွင္းျပဖို႔ ဘယ္ဘာသာစကားနဲ႔ ရွင္းျပမလဲေပါ့။ ရွမ္းလို ရွင္းျပမလား၊ ဗမာလုိ ရွင္းျပမလား။ အဂၤလိပ္လို ရွင္းျပမလားေပါ့။ အဲဒါက တုိင္းနဲ႔ေဒသႀကီးေတြကို က်မတုိ႔ decentralize လုပ္ဖုိ႔ အႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။ ၿမိဳ ႔နယ္အလုိက္ ရပ္ကြက္အလုိက္ ျဖစ္ေတာ့မယ္ထင္တယ္။ အဲဒါ decentralize လုပ္လိုက္ပါၿပီ။ ဗဟိုက ေလွ်ာ့ခ်ဖုိ႔ က်မတုိ႔ အႀကံျပဳလုိက္ပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ျပည္နယ္ေတြ တုိင္းရင္းသားေဒသေတြမွာ ဆရာေတြကလည္း မ်ားေသာအားျဖင့္ တုိင္းရင္းသား ဆရာေတြအမ်ားႀကီး လုိလာမွာေပါ့။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ အဲဒီ ဆရာေျပာတဲ့အခ်က္က ဟုတ္တယ္။ ျပည္သူလူထုကလည္း အဲဒါကို သတိထားဖို႔လိုတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ ဒီလုိ ေတာင္းဆုိေနတာေတာ့ၾကာပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ မူအရ ခြင့္ျပလိုက္ၿပီ ဆိုေပမယ့္လဲ အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့အခါမွာ ဆရာ၊ ဆရာမေတြ အမ်ားႀကီး ေမြးထုတ္ရမွာပါ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီလို ေမြးထုတ္တဲ့ေနရာမွာလဲ တခ်ဳိ ႔ျပည္နယ္ေတြက အင္အားပိုေကာင္းရင္ေကာင္းမယ္။ ဥပမာ ရွမ္းျပည္နယ္က ပိုေကာင္းရင္ေကာင္းမယ္။ ခ်င္းျပည္နယ္ၾကေတာ့ ျပည္မက ေထာက္ပံ့မႈေတြ အမ်ားႀကီး လိုပါလိမ့္မယ္။ ေမြးထုတ္ဖို႔။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ ဆရာမ ဒါက အေျခခံပညာပိုင္း။ အဲဒီေတာ့ တကၠသိုလ္ပညာေရးက ဘယ္္ေလာက္ တိုးတက္လာၿပီလဲ။ ဘာမ်ား ျပဳျပင္ပါသလဲ။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ တကၠသိုလ္ပညာေရးက အဓိက တိုးတက္ဖို႔။ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္တာေတာ့ decentralize ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္မႈ ေလွ်ာ့လိုက္ၿပီ။ က်မတို႔ ေရးထားတဲ့အတုိင္း မူက အေကာင္အထည္ေဖာ္လာမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ (၂) ႏွစ္ (၃) ႏွစ္ေနရင္ အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာနဆိုတာ မရွိေတာ့ဘူး။ သူ႔တကၠသိုလ္သူ အုပ္ခ်ဳပ္မယ္။ Promotion ရာထူးတုိးတက္မႈ။ Transfer တမ်ဳိးကေနတမ်ဳိး ေျပာင္းမႈ။ ေနာက္ေတာ့ Recruitment အလုပ္ခန္႔ထားမႈေတြ အားလံုးဟာ မိမိတကၠသိုလ္ မိမိကိုင္ရမယ္။ ဒီ ႏုိင္ငံျခားမွာလုိပဲ။ တခုေတာ့ရွိတယ္ ဗဟိုက ခ်ဳပ္ကိုင္တာ တစ္ရာရာခိုင္ႏႈန္းအျပည့္ကေတာ့ တကၠသိုလ္ကေတာ့ မေလွ်ာ့ႏိုင္ေသးဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆုိေတာ့ ဒါက Public တကၠသိုလ္ေတြ။ ဒီျပင့္ႏုိင္ငံေတြမွာၾကည့္ရင္ လံုးဝလြတ္လပ္မႈရွိတဲ့ တကၠသိုလ္ေတြက Private တကၠသိုလ္ေတြ။ Harvard, MIT တို႔က Private တကၠသိုလ္ေတြ။ အဲဒီေတာ့ ဘာေၾကာင့္လဲဆုိေတာ့ က်မတို႔ တကၠသိုလ္ေတြက အရင္ေခတ္က ေကာင္းတယ္ပဲေျပာေျပာ၊ ဆုိးတယ္ပဲေျပာေျပာ အမ်ားႀကီးျဖစ္ကုန္တယ္။ ၁၆၉ ေက်ာင္း။ အမ်ားႀကီး ဘြဲ႔ေပးႏုိင္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြက။ ဆုိေတာ့ အဲဒါေတြကို လံုးဝဗဟိုက မကိုင္ေတာ့ဘူးဆိုရင္ ဆရာ စဥ္းစားၾကည့္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းမွာ သြားထိမယ္။ ဥပမာ ေအာင္ခ်က္ေကာင္းေကာင္းလုိခ်င္ရင္ သင္ရိုးညႊန္းတမ္းကို ေလွ်ာ့ပစ္လိုက္လို႔ရတယ္။ အဲဒါဆုိရင္ ႏုိင္ငံေတာ္ကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့ ဘြဲ႔ျဖစ္ႏုိင္ေသးလား။ ဒါေပမဲ့ က်မေျပာတာ ျမစ္ႀကီးနားက ဆရာတဦးက ရန္ကုန္မွာ ပါေမာကၡေလွ်ာက္ခ်င္ရင္ ဘယ္မွ အဆင့္ျမင့္ပညာဦးစီးဌာနေတြ ဘာေတြကို ဆည္းကပ္စရာမလိုဘူး။ သူ႔အရည္အခ်င္းနဲ႔သူ ေလွ်ာက္ ဟုိမွာလည္း ဒီအခ်က္ေတြေပၚ မူတည္ၿပီး အားလံုးက ပြင့္လင္းျမင္သာမႈရွိဖို႔ က်မတို႔ အႀကံျပဳထားပါတယ္။
ဦးေက်ာ္ဇံသာ ။ ။ တကၠသိုလ္မွာ ဆရာေတြ စာသင္တဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံတကာမွာလို တကယ့္ lecture ေပးၿပီးေတာ့ reading list ေပးလိုက္တယ္။ သူတုိ႔က library မွာသြားရွာ၊ သူတုိ႔ဘာသာေလ့လာ။ အခု အဲဒီလိုစနစ္မ်ဳိး ျပန္ျဖစ္ဖို႔ လြယ္ပါသလား။
ေဒၚရင္ရင္ႏြယ္ ။ ။ က်မတို႔ေခတ္ကလည္း ဒီလုိပဲ။ အႀကံျပဳထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဆရာေတြကလည္း ကိုယ့္အသိစိတ္ဓါတ္နဲ႔ကိုယ္ လုပ္ရမွာေပါ့။ ေနာက္တခုက အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျမန္မာႏုိင္ငံတကၠသိုလ္အတြက္ ဘာလဲဆုိေတာ့ အင္တာနက္က ဖြင့္ခ်ေပးရမယ္။ အင္တာနက္က ဒီ့ျပင္ႏုိင္ငံေတြမွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ အားေကာင္းေကာင္းရသလို တကၠသိုလ္မွာ WiFi အျပည့္ရရမယ္။ အဲဒါဆုိရင္ေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရင္ေတာ့ Library သိပ္မျပည့္စံုေသးတာေတာင္ ဒီလုိပဲ သုေတသနလုပ္လုိ႔ရတယ္။ သင္ၾကားလုိ႔ရတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြ အဲဒီလိုပဲ တျဖည္းျဖည္း ေမြးထုတ္ယူရမွာေပါ့။ အခ်ိန္ၾကာမွာေပါ့။ ေမွ်ာ္လင့္ေနတာပဲ။
VOA BURMESE FUN PAGE
No comments:
Post a Comment